Saç dökülmesi hakkında bilgiler

Hayvanların vücutları tamamen tüylüdür. Bunun faydalı bir nedeni vardır. Çünkü bu tüyler onları soğuk ve kötü hava şartlarından korur. Biz insanlarda ise tüylerin böyle bir işlevi olmayıp, fonksiyonu daha çok görüntüyle ilgilidir. Bu nedenle de saç dökülmesi daima önlenmeye çalışılmıştır. Saç özellikle 17.yy’da bir statü bir yaşam biçimi halini almıştır. Günümüzde saç dökülmesinin nedenleriyle ilgili bilgilerimiz kısmen artmıştır. Ama mucizevi bir hal çaresi bulunamamıştır.

Saç dışarıdan görünen bir gövde ve kafaya gömülmüş bir kökten oluşur. Saç folikülleri kan ile beslenen saç hücrelerini üretirler. Her bir saçı ufak bir kas lif tutar. Her bir saçın dibinde yağ salgılayan bir yağ bezi vardır. Bu bez yağı saç foliküllerine salar. Saç yağının normalden fazla salgılanması saçların yağlanmasına ve bazı hallerde kepeklenmesine neden olur.

Saç üç tabakadan oluşur. Bunlar ilik, kabuk ve kütikül denilen ölü deri tabakasıdır. Normal bir saç günde bir santimin 35 te 1’i kadar yani 2,86 mm uzar. Saç 2 ila 5 yıl, kaşlar 3 ila 5 ay, kirpikler ise daha kısa bir ömre sahiptir. Saçın oluşması üç dönemde olur.

Saçın uzama, dinlenme
ve dökülme dönemleri

1. Anagen dönem saçın uzama dönemidir ve 1000 gün kadar devam eder.
2. Katagen dönem uzamanın durduğu dinlenme dönemdir.
3. Telofaz dönem dökülme dönemidir ve saçın ömrünün son 100 günüdür.

Normal bir yetişkinin başında yüz bin kadar kaç vardır. Günde 20 ila 80 arasında saç dökülür. Ama bunların yerine yenisi çıkar. Saçsızlıktan yakınan insanlarda saçın uzama ömrü kısadır. Bu saçın yenilenmesini ve sayısını azaltan bir sonucu doğurur. Saçın dökülüp kelliğin başlaması saçların yarısı dökülünceye kadar dışarıdan fark edilmez.


Saça rengini veren hem ilik hem kabukta bulunan melanin maddesidir.

Melaninin yoğunluğu ve karışımına göre saç rengini alır. Melanin yoğunlaştıkça saç rengi koyulaşır. Vücutta demir oranı yüksekse bu kızıl saça neden olur. Beyaz saçlarda hiç melanin olmadığı gibi saç kabuğunun içinde hava vardır.


Saç dökülmesi tam olarak açıklanamayan bir olgudur.

Neredeyse her iki erkekten biri saç dökülmesinden şikayetçi iken kadınlarda bu oran sadece yüzde 5 ila 7 arasında değişir. Saç dökülmesinin nedeni kalıtsal olabildiği gibi bir hastalığa da bağlı olabilir. Erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da saç dökülmesinin en bilinen nedeni erkek eşey yani testosteron hormonlarına bağlı olarak kelliktir. Adrenal bezleri tarafından üretilen erkeklik hormonları saçın kalitesini ve yapısını etkiler. Bunun sonucunda bazı kişilerde saç normalden yavaş büyür ve yeni çıkan saç sayısı giderek azalır. Saçsızlığa neden olan saç dökülmesi 20 yaşında başlayıp 40 yaşlarına kadar devam eder. 40 yaşından sonra durumda önemli bir gelişme olmaz.

Saç dökülmesi erkeklerde hormon üretimiyle paralel bir seyir takip eder. Kellik genelde başın alın dahil orta kısmında olur. Şakaklardaki saçlar genellikle dökülmeden etkilenmez. Hormona dayanan kellik kısmen de olsa kalıtsal bir nedene sahiptir. Kadınların erkeklerden daha az etkilenmesinin nedeni kadın hormonlarının saçları koruyucu yapısından ileri gelmektedir. Kadınlarda saçın seyrekleşmesi genellikle menopozdan hemen önceki dönemde başlar.

Kaş dökülmesi ve Kellik

Kısmi yada toptan saç kaybı bir hastalık yada bir hastalık tedavisinin sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Kaşların tamamen dökülerek oluşan kellik hali oldukça ender rastlanan bir durumdur. Saçları bebeklikten bu yada seyrek olan polün durumu budur. Doktor bu durumu kalıtsal nedenlere bağlamakla beraber bu olguyu tam olarak açıklayamamışlardır.

Başta parça parça oluşan kelliğin nedenleri bilinmemektedir. Zamanla durumun düzeldiği ve boş yerlerde boş yerlerde yeniden saç çıktığı olur. Ama polün saçları hiçbir zaman çıkmayacak. İlk zamanlarda durumu peruk takarak gizlemeye çalışmış. Ama artık buna gerek duymuyor. Saçları o henüz altı yaşındayken parça parça dökülmeye başlamış. Bu gibi durumların nedenini önemli bir ruhsal şoka bağlama eğilimi vardır.

Nedeni bilinmeyen sedef hastalığının kafa derisine geçmesi halinde o bölgedeki saçların dökülmesi normaldir. Sedef hastalığı sinirsel ve beslenme alışkanlıklarına bağlanan bir hastalıktır. Ultraviyole ışınlarıyla tedavi yöntemi sınırlıda olsa bazı hallerde olumlu sonuç vermektedir. Katranlı şampuan kullanımının da olumlu sonuçları görülmüştür.


Saç dökülmesi aşırı yağlı saçlarda da görülür.

Aşırı yağlılık genellikle kepek sorununu da beraberinde getirir. Kepekle mücadelede en etkin ilaç reçeteyle alınan ketokonazol içeren nizoral gibi şampuanlardır. Bir çok şampuandan daha etkili bir madde olan ketokonazol aynı zamanda kaşıntı ve bazı enfeksiyonlara da iyi gelir. Ayrıca etkisi de uzun sürer. Ancak kullanımının bir doktor tavsiyesiyle yapılmasında yarar vardır.

Saç masajı

John saç dökülmesinden şikayetçi olduğu için doktora gitmiştir. Doktor onun yaşına, genel sağlık durumuna, kalıtsal geçmişine, ruhsal durumuna ve dökülmenin hızına göre bir tedavi yöntemi belirler. İşe saçları kuvvetlendirici bir kremle başlar. Bu krem ölü saçları dökerek yerine yenilerinin çıkmasına yardımcı olacaktır.

Ayrıca saçlara masaj yaparak derideki kan deveranını hızlandırmanın yararı olabilir. Sonunda yeni bir ilaç olan minoxidil tavsiye eder. Bu saçları güçlendiren yağsız bir maddedir. John her gün sabah akşam bununla saçlarına friksiyon yapacaktır. Bir sonuç alınabilecekse bu 2 ila 4 ayda belli olur. Bu ilaçların elbette bazı dezavantajları da vardır. Pahalı olmaları bir yana yararları kesin değildir. Ve hayat boyu uygulanmaları gerekir.

Sağlıklı saçlar için saçlarımıza gereken önemi göstermeliyiz. Boya, sık yaptırılan perma saçları zayıflatıp kırılmasına neden olur. Bunların zararları belki giderilebilir. Ama asıl olan zararlı olduğu bilinen şeylerden kaçınmaktır.

Kellik halinde giderek daha çok insan yapay yollarla bu durumu gidermeye çalışmaktadır. Gerçek saç yada sentetik saç kullanılarak yapılan yarım yada tam peruklar vardır. Peruğu zevk ve değişiklik olsun diye kullananlarda vardır.

Saç Ekimi

Son yıllarda saç ekimi konusunda önemli gelişmeler olmuştur. A.B.D. de en çok yapılan plastik cerrahi saç nakli içindir. Bu muayenehane ortamında bile yapılabilen oldukça basit bir işlemdir. Üzerinde 10 – 15 saç olan 5 mm genişliğinde deri parçaları başın gerisinden alınır ve saçın dökülmüş olduğu bölümlere uygulanır. Bu tür bir saç naklinin başarı ile sonuçlanması bazı etkenlere bağlıdır. Ki bunlar yaş, genel sağlık durumu, saçın rengi ve yapısı, derinin elastikiyeti saçın kalite ve adeti gibi faktörlerdir.

Saçlarımız her gün hava kirliliği zorlu yaşam koşulları ve kullanılan kozmetikler gibi bir çok olumsuz etkenle karşı karşıyadır. Saç temizliğine önem vermemiz, kullandığımız sabun yada şampuanın kalitesi saçlarımızın sağlığını korur. Ayrıca saçların fırçalanması da önemlidir. Boya ve perma uygulanan saçları güçlendirici önlemler alınmalıdır.

Bakınız Saç dökülmesinin nedeni ve beyin ilişkisi.